Erfgoed

Cultuur rond het Belgisch trekpaard erkend als immaterieel cultureel erfgoed

Het Brabants trekpaard is in 2018 officieel erkend als Vlaams immaterieel cultureel erfgoed. De landbouw- en nijverheidssector draaide tot de jaren 1950-1960 in belangrijke mate op de inzet van trekpaarden. Niet toevallig heet het trekpaard in de volksmond 'boerenpaard'. Boeren gebruikten het trekpaard om het land te bewerken en zware lasten en karren te trekken. Dit laatste deden trekpaarden ook in de mijnbouw, binnenscheepvaart, verhuissector en - als natiepaarden - in de Antwerpse haven. Toen na de Tweede Wereldoorlog tractoren meer en meer de trekpaarden vervingen, namen de activiteiten van de fokkerijen snel af. Maar het trekpaard en zijn cultuur verdwenen nooit helemaal. Gepassioneerde fokkers bleven het ras koesteren en kweekten vanaf dan vooral als hobby.

De fokkerij maakt de kern uit van de Belgisch trekpaardcultuur. Dit omvat het in stand houden en kweken van het ras, gericht op het stamboek en de rasstandaard, met kennis over genetische overdracht van raskenmerken en gebruiken in de hengstenhouderij. Er bestaat in deze cultuur een levendige traditie van keuringen en prijskampen.

Op Stal Groenenbroek zien we het tegelijkertijd als een eer en een plicht om het ras in stand te houden.

De fokkerij zelf is daarvoor uiteraard het belangrijkste, maar daarnaast proberen we ook op andere manieren ons Belgisch Trekpaard in de kijker te zetten.

Regionaal Landschap de Voorkempen

In maart 2022 kwam Regionaal Landschap de Voorkempen op Stal Groenenbroek terecht voor filmopnames in het kader van de videoreeks "Vier 'boerenstielen' met uitsterven bedreigd". Voor de serie werden verschillende generaties in beeld gebracht over hoe erfgoed op die manier verder leeft. De reportages werden aan het eind van 2022 uitgezonden op PlattelandsTV en verspreid via sociale media.

Bekijk op Youtube

Erfgoeddag 2023

In 2023 was "Beestig" het thema voor de Erfgoeddag. Op die manier kwam de Themaraad Erfgoed van de gemeente al snel bij het Belgisch Trekpaard als onderwerp en al even snel, opnieuw, bij Stal Groenenbroek.

Even werd afgewogen de tentoonstelling elders in de gemeente op te zetten, maar de omkadering van het kerkje van Millegem en de boerderij op het Groenenbroek was te mooi om er geen gebruik van te maken. Zo werd alles in gereedheid gebracht om de deuren open te stellen op 23 april 2023. De onderwerpen het Belgisch Trekpaard en de fokkerij Van 't Groenenbroek kwamen aan bod op de hoeve, en de geschiedenis van het gehucht Millegem en hoe familie Beullens er terecht kwam, werd tentoongesteld in het kerkje.

Internationale bekendheid

Stal Groenenbroek had als allereerste trekpaardenfokkerij een website waar Eva al snel ook algemeen nieuws uit de trekpaardwereld op publiceerde. Dit laatste groeide uit tot een aparte website, www.trekpaard.net, die grote bekendheid geniet als het gaat over het Belgisch Trekpaard. Ook op internationaal vlak is deze website een zeer belangrijke factor in de algehele promotie van het ras met uitgebreide informatie over goedgekeurde hengsten, mogelijkheid tot het maken van inteeltberekeningen, uitslagen van prijskampen, kalender,... .

Sint-Elooi Paardenwijding Millegem

De Christelijke Centrale der Metaalbewerkers (CCMB) van Wommelgem en Ranst besliste in 1977 om de feestdag van hun patroon Sint-Elooi niet meer te vieren met een teerfeest maar met een paardenwijding. Sint-Elooi is immers de patroonheilige van smeden, ruiters, landbouwers, metaal- en havenarbeiders. Georges Vermeulen van Millegem en o.a. Danny Kets, Jef De Ridder, Jos Van Boeckel en Jefke Vervaele uit Wommelgem waren trekkers. Ze wilden een grootse viering in het Antwerpse, waarbij ze ook jongeren konden betrekken, in het historisch kader van het kerkje van Millegem.

Er werd samengewerkt met de Landelijke Gilden en de Landelijke rijvereniging Sint-Antonius. De paarden trokken in optocht door het dorpscentrum van Ranst naar het kerkje van Millegem. De viering breidde later uit met koetsen, tractoren en zelfs met honden. Jachthoornblazers werden uitgenodigd en smeden toonden hun ambacht.

Altijd volk, altijd sfeer

Bij de eerste editie in 1977 trotseerden ruim 300 aanwezigen het winters weer. Er was brood voor de paarden, er waren wittekes voor de ruiters … in latere jaren ook broodjes en soep … Elke voorlaatste zondag van november komen veel bewonderaars van Sint-Elooi en paardenliefhebbers naar Millegem afgezakt. Collega’s uit de vakbond, bedrijfsleiders uit de metaalsector en politici waren aanwezig. Toenmalige CVP-kopstukken Leo Tindemans, Frank Swaelen en Marc Van Peel waren regelmatig te gast. Telkens werden bevriende Sint-Elooi broederschappen uit binnen- en buitenland uitgenodigd.

» Volg de Facebook-pagina voor meer info

Stal Groenenbroek is trouw deelnemer aan de paardenwijding!